Từ lâu, xôi đã được xem là món ăn quen thuộc trong mâm cỗ, làm bữa ăn sáng của mọi người. Đĩa xôi dẻo thơm khi ăn thường kèm với muối vừng nếu ăn chay hoặc ăn mặn với giò lụa, chả cốm, thịt xiên, ruốc hoặc lạp sườn…sẽ giúp mỗi người quên đi cơn đói.
– Dùng nếp cái hoa vàng với hạt mẩy đều, thơm dẻo, đồ xôi sẽ ngon.
– Gạo nếp vo sạch rồi ngâm nước, thêm chút muối hạt rồi ngâm từ 6 – 8 tiếng cho hạt nếp ngậm no nước.
– Đồ xôi 2 lần lửa cho xôi căng mọng, dẻo mềm.
Đây là cách nấu xôi truyền thống. Cụ thể, cho gạo vào chõ xôi hoặc xửng hấp rồi đem đi hấp cách thủy (đồ xôi).
Với lượng gạo nếp 1 hặc 2kg thì đồ xôi khoảng 30 – 60 phút sẽ chín.
Xôi là món không thể thiếu trong mâm cỗ truyền thống của người Việt, đặc biệt phải có trong mâm lễ Tết, mùng 1 hoặc rằm để thắp hương cho gia tiên, thần linh. Ngoài xôi trắng truyền thống, dùng xôi gấc đỏ hoặc xôi cẩm tím, xôi cốm xanh cũng được.
Lưu ý: Xôi trắng mộc thường dùng làm đồ ăn nhanh, ăn sáng ăn kèm với giò chả, thịt nướng, trọng lượng gói xôi loại nhỏ 200g/gói thì đủ cho 1 người ăn. Với gói xôi to 600g thường dùng cho lễ và bày trên mâm.